پند ها و آموزهای اشو زرتشت اسپنتمان

پند ها و آموزهای اشو زرتشت اسپنتمان

خوشبخت کسی است که خوشبختی دیگران را فراهم سازد ( زرتشت - اشتودگات – یسنای 43)

انسان در گزینش خوب و بد زندگی اش آزاد است . هر زن و مردی بایستی بهترین گفتار را بشنوند و مسیر خویش را در زندگی برگزیند . ( زرتشت – یسنای 30 )

بهشت و دوزخ ما در این جهان در دستان خود ماست . نیکی پاسخ نیکی است و بدی سزای بدی . نتیجه زندگی ما حاصل اعمال ماست . ( زرتشت – یسنای 30 و 31 – بند 11 - 10 )

وظیفه هر انسان در زندگی اش کار و کوشش و آبادی و پیشرفت جهان است . ( زرتشت – یسنای 34 – بند 14 )

هر کس باید بیاندیشد که کیست ؟ از کجا آمده است و برای چه در این جهان زندگی میکند ؟ ( زرتشت – یسنای 43 – بند 7 )

خداوند این جهان زیبا را برای شادی انسان در مسیر نیک آفریده است . ( زرتشت – یسنای 43 – بند 6 )

کسانی در زندگی سرافراز و آسوده خواهند زیست که در زندگی به ندای وجدان درونی خویش گوش فرا دهند و آن را ارج نهند . زیرا وجدان درونی همه انسانها آنها را به سوی کردار نیک رهنمایی میکند . ( زرتشت – یسنای 45 – بند 5 )

انسانی که گمراهی را ببیند و او را با دانش و خرد خویش راهنمایی نکند در ردیف گناهکاران است . ( زرتشت – یسنای 46 – بند 6 )

انسان به هر چه که اراده کند خواهد رسید . اندیشه آدمی سازنده زندگی اوست . ( یسنای 48 – بند 4 )

بهترین زندگی دو جهان برای کسانی است که نیک بیاندیشند و پارسایی را سرلوحه زندگی خویش کنند . ( زرتشت – یسنای 51 – بند 15 )

همسری که برای دخترت برگزیدی به او معرفی کن ولی انتخاب نهایی را به دست خودش بسپار . ( زرتشت - یسنای 53 – بند 3 )



پرتوهای اهورامزدا از دیدگان زرتشت

اشا = راستی

وهومنه = منش نیک

خشتر = شهریاری

آرمئیتی = درست اندیشی

سپنت مینو = مینوی فزاینده

دئنا = دین

گو = جهان زنده

اشی = پاداش

خرتو = خرد و شعور

امرتات = جاودانگی

هئروتات = رسایی

مانثر = پیام

آثر = آتش

چستی = دانش

سروش = نیوشایی

اتیوتی = تندرستی

توشی = توش و توانایی

گوش ارون = جهان روان

گوش تشن = ساخت جهان

فسرتو = خرسندی و مژردک و آمرزش

نام ها و صفات اهورامزدا ( از آیات اورمزدیشت ) :

کسی که گله و رمه بسیار برای انسان آفرید

کسی که بر همه چیز تواناست

بهترین راستی

ظاهر کننده تمام نعمتها

کسی که پایان همه خردها ست

دانای دانایان

مقدس و اهورا

کسی که دست خصومت بر او نمی رسد

مغلوب ناشدنی

کسی که همه پاداشها را در خاطر نگه می دارد

کسی که همه را نگهبان است

کسی که همه را درمان بخش است

او پاسبان و چاره بخش و شهریار و پرورش دهنده و دادگر است

او آفریدگار همه چیز است . . .

سه اصل زرتشت :

هومت = اندیشه

هوخت = گفتار

هورشت = کردار

در راس این سه آموزه ایرانی اندیشه نیک است . تا تفکر درونی انسان نیک و انسانی نباشد گفتار و کردار هم نیک نخواهد شد .

زرتشت از دو نیروی خیر و شر در زندگی ما انسان ها سخن میگوید :

انگره مینو = نیروی اهریمنی

سپنتا مینو = نیروی اهورایی

انگره مینو همان حوادث - نیروی اهریمنی و نابرابری هایی است که در جهان می بینیم . شخصی در گوشه ای از دنیا در بالاترین امکانات به دنیا می آید . دیگری در گوشه ای دیگر از روی فقر و گرسنگی از دنیا می رود . یا جنایات و وقایع شیطای که در جهان اتفاق می افتد .

سپنتا مینو = نیروی اهورایی خداوند که در برابر انگره مینو قرار دارد و انسان ها باید توسط این نیرو بر انگره مینو چیره شوند . رفتار و منش و زندگی درست و نیک هر انسان پایه گذاری جهانی اهورایی همراه با صلح – خرد و شعور است که جنگ و کشتار و غارت و زشتی در آن جایی ندارد .

آزادی در انتخاب دین – برابری زن و مرد – بزرگترین مکتب انسان ساز بودن در جهان – ایجاد صلح و امنیت جهانی – دعوت به خرد و شعور و کسب دانش – اندیشیدن در هر امری قبل از انجام یا پذیرش آن – یکتا پرستی – پاداش و جزای اعمال در روز آخرت و پل چینوت ( پل صراط اسلام ) و . . . از جمله خصوصیات دین زرتشتی در جهان است .

از روز پیدایش زرتشت تا کنون سه منجی بایستی برای نجات بشریت ظهور کند :

· اخشیت ارت

· اخشیت نمه

· استوت ارت ( سوشیانت )

زرتشت بر این باور بوده است که هر کدام از این سه تن در هر هزار سال یک بار ظهور میکند . پس اگر سه هزار و چهار صد سال عمر زرتشت باشد پس آخرین منجی یعنی سوشیانت در این هزاره ظهور خواهد کرد .

امشاسپندان = در گاتها این واژه وجود ندارد . ولی در یسن و ویسپرد آمده است . در معنی یعنی پیرو دین زرتشت . ولی امروزه آنرا به معنی فرشته در دین زرتشتی معنی کرده اند . برای مثال فرشته نگهبان آب آناهیتا است که یکی از امشاسپندان می باشد .



نماز زرتشتیان

پنج بار نماز در شبانه روز می باشد :

هاونی : نماز بامداد

رپیتون : نماز نیمروز تا سه بعد از ظهر

ازیرین : نماز سه بعد از ظهر تا فرو رفتن آفتاب

ایویسروتریم : نماز غروب آفتاب تا نیمه شب

اوشهین : از نیمه شب تا برآمدن خورشید

نماز را با خشنوتره اهورهه مزدا آغاز میکنند یعنی برای خشنودی خداوند .

نمازهای مشهور زرتشتی :

اَشِم وَهو

اشم وهو هیشتیم استی اوشتااستی اوشتا اهمایی هیت اشایی وهیشتایی اشم . . .

راستی بهترین نیکی و خوشبختی است . خوشبختی برای کسی است که او راست باشد . . .

یَتا اَهو

یتا اهو وئیریو رتوش اشات چیت هچا ونگهئوش دزدا مننگهور شیوتنم انگهه اوش مزدایی خشترم چا اهورایی آییم در گوبیو ددت استارم . . .

همانگونه که یک سرور جسمانی (مانند پادشاه) نیرومند است . همانگونه که یک سرور روحانی (مانند موبدان بزرگ) دارای صفات معنوی است پس بخشش فرشته بهمن از آن کسی است که برای خداوند گام بردارد و پاداش اهورامزدا برای کسانی است که بینوایان و درویشان را یاری رساند . . .

نماز بر تو ای اهورامزدا

خُشنوتَره اَهورِهه مَزدا . خشنود میکنم خداوند را با شکستن و خوار کردن روح خبیث تیره دلی و زشت کرداری و با نیکوکاری بر مردم تو را خشنود می سازم . همی ستایم و ارجمند سازم نیک گفتاران و نیک کرداران و نیک اندیشان را . ترک میکنم بد اندیشی – بد گفتاری و بد کرداری را . بخشش خداوند از آن کسی است که تنها برای رضای خدا گام بر میدارد .

آثر - آگر - آذر - آتش نور و روشنایی اهورامزدا است که مظهر قدرت اللهی و منبع حیات تمام جانداران است و همچنین مظهر پاکی در جهان است . از این روی زرتشت آتش را نشان دین خود قرار می دهد و از آن به عنوان نور اللهی و قدرت اهورامزدا معرفی میکند . از روی دیگر چون مکتب میترائیزم بنیان گذار مکتبهای فکری جهان در ایران ظهور کرده است و او نیز باور خاصی به خورشید و آتش داشته است به همین روی زرتشت پس از ظهورش میترائیزم را به کلی مردود نکرد و خورشید و آتش میترائیزم را از درجه خدایی به درجه نور و قدرت خداوند تنزل داد . با این کار عده ای از پیروان میترائیزم نیز به وی گرویدند . اهورامزدا را خدای دانا و بزرگ معرفی نمود . بسیاری از میهن پرستان آگاه هنگام آغاز سخنانشان می گویند به نام خدای ایران . زیرا ریشه همه ادیان از ایران سرچشمه گرفته شده است و میترائیزم بنیان گذاری ایدئولوژی جهانی است که مرزهای اروپا را نیز درنوردید و هنوز در برخی کلیسا های باستانی اروپایی تندیس میترای ایرانی به همراه گاوی موجود می باشد .



نیکی و بدی از زبان اشوزرتشت

اشوزرتشت همه خوبیها و بدیها را به سه بخش تقسیم کرده و هیچ کار درست یا نادرستی نیست که از این سه بخش خارج باشد.یعنی خوبی در اندیشه و گفتار و کردار، یا بدی در اندیشه و گفتار و کردار.



1- نیکی در اندیشه عبارتند از:

خداشناسی – ایمان و توکل به خداوند یکتا – فروتنی – قناعت – خیر خواهی – مهربانی – حق شناسی – آشتی خواهی – سپاسگذاری – دلیری – رحم و مروت – خوش قلبی – پاک چشمی – انصاف – خوش خویی – بردباری – بی آزاری – خوشرویی – اعتماد به نفس – بخشندگی – بی آزاری – دانش پژوهی – وظیفه شناسی – حق پرستی – رحیم دلی و غیره.

2-نیکی در گفتار عبارتند از:

سپاس و ستایش به پروردگار یکتا – راستگویی پیمان داری – حق گویی – حق گویی – درود و سلام گویی – راست داوری – خوش گفتاری – درست گویی – نغز گویی – سنجیده گویی و مانند اینها.

3-نیکی در کردار عبارتند از:

فرمانبرداری از خدا و پیامبر – درستکاری – امانت داری – کار و کوشش – ضعیف نوازی – فرمانبرداری از پدرومادرو استاد – کسب علم و هنر – خدمت به خلق – مهمان نوازی – پرهیزگاری – اجتناب از منهیایت و کارهای زشت – مهرورزی – مردم نوازی – اطاعت از قانون – قدردانی – یاد در گذشتگان – حق طلبی – عیادت بیماران – دستگیری نیازمندان – دادگری – هنر پروری – اغماض – بخشندگی – دقت در کار و غیره.

1- بدی در اندیشه عبارتند از:

خدانشناسی – خرافات پرستی –عدم ایمان و توکل به خداوند یکتا – غرور – آزوحرص – بدخواهی – دشمنی – نا سپاسی – حق نشناسی – جنگ جویی – بزدلی – بد چشمی – سنگدلی – بی انصافی – خشمگینی – حسدورزی – بی بندوباری – عدم اعتماد به نفس – خساست – بد دلی – بی وفایی – نادانی – بی فکری – وظیفه نشناسی – بد خویی – نا پرهیزی – ستیزه جویی – کینه دلی – نا درستی – وسوسه – شکاکی – حیله گری – غفلت و فراموشی.

2-بدگفتاری عبارتند از:

ناسپاسی از یزدان – دروغ گویی – شهادت دروغ – فریب کاری – پیمان شکنی – کفرگویی – نا حق گویی – سوگند دروغ – بد زبانی – نسنجیده گویی – زورگویی – بد داوری و مانند اینها.

3-بدکرداری عبارتند از:

نافرمانی از خدا و پیامبر – تنبلی و بی کاری – دزدی – آدم کشی – بی عفتی – مردم آزاری – ستمگری – گدایی – خیانت در امانت – بی هنری – ارتکاب منهیات – حرام خواری – نسنجیده کاری – انتقام جویی – مکاری – تقلید کورکورانه – طرفداری از ظالمان – گناهکاری – ضعیف آزاری – پیروی از عادات زشت و ناروا – زیانکاری وغیره.

اشوزرتشت فرماید:

"آن دو گوهر همزادی که از آغاز در اندیشه آدمی پدیدار گشتند؛یکی نیکی در اندیشه و گفتار و کردار و دیگری بدی است در اندیشه و گفتار و کردار.از میان این دو،دانا نیک را برمیگزیند و نادان بدی را.

هنگامی که این دو گوهرهمزاد به هم رسیدند،هستی و نیستی و حرکت و سکون پدیدار گردید و تا هستی برقرار است؛بدترین زشتی و مرگ بهره پیروان بدی و بهترین هستی و نیکی پاداش پیروان خوبی است." (یسنا سی بند سه-چهار)

"ای مردم اگر از قانون ازلی که مزدا برقرار داشته آگاه می شدید و از خوشی و پاداش نیکی و رنج و پادافره بدی در این جهان و سرای دیگر با خبر می شدید ،آنگاه کاری می کردید که همیشه روزگار به خوشی بگذرد." (یسنای سی بند یازده)



گذری بر تاریخچه اوستا

اوستا کتاب دینی زرتشتیان می باشد که از پنج قسمت تشکیل شده است .

یسنا : دارای 72 فصل که به زبان اوستایی نوشته شده است و شامل سخنان خود زرتشت می باشد که گاتها نام دارد .

ویسپرد : که در ستایش بهترین نوع مخلوقات و ایزدان گفته شده است .

یشتها : دارای بیست و یک قسمت است و مطالب دینی را آورده است .

خرده اوستا : شامل نمازها و نیایش ها است که در زمان شاپور دوم نوشته شده است .

وندیداد : دارای 22 فصل است که برای دوری جستن از افراد اهریمن صفت نوشته شده است .



کل اوستا شامل این چهار موضوع می باشد :

تاریخ پهلوانی ایران ( پیشدادیان - کیانیان - ساسانیان . . . ) - جغرافیای تاریخ اقوام ایران ( شهرها و روستاها و تیره های ایران و غیر ایرانی منطقه خاورمیانه ) -

بنیاد اجتماعی و اقتصاد خانواده ایرانی - دین - فلسفه و اخلاق



اوستا در زمان اسکندر گجستک

پس از حمله اسکندر و از میان رفتن اوستا و آشوب و نابسامانی زمان اوستا دستخوش دگرگونیهای فراوانی شد . اخبار و روایات موثقی در دست است که نسخه کامل اوستا در زمان شاهنشاهی هخامنشیان موجود بوده و از دیدگاه کمیت و کیفیت شهرتی فراوان داشته است . در کتاب دینکرد آمده است که اوستا در بیست و یک نسک فراهم بوده است . که آن بوسیله گشتاسب شاه تهیه و تدوین گردیده بود و آنرا در دو مکان مقدس مختلف نگهداری مینموده است . یکی در " گنج شیبکان " و دیگری در " دژ نپشتک " . هنگامی که اسکندر ملعون به ایران دست یافت "دژ نپشتک" را سوزاند و به همین جهت با کتابهای دیگر اوستا نیز بسوخت . این دژ به معنی خانه کتاب و به صورت عامیانه کتابخانه نام داشت . این دژ جزوی از کاخهای سلطنتی پرسپولیس بوده است و به سال 331 پیش از میلاد توسط اسکندر به آتش کشیده شد و نابود گردید . اما نسخه دوم به دستور اسکندر که به اهمیت آن پی برده بود به یونانی ترجمه شد و اصلش را معدوم ساخت تا با ترجمه یونانی مهر فرهنگ و تمدن یونانی بر آن بزنند و جزئی از میراث علمی - ادبی و فلسفی یونان شناخته شود. در نامه تنسر آمده است که کتاب دینی ایران در روی دوازده هزار پوست گاو پیراسته نوشته شده بود که بر اثر هجوم اسکندر سوخته شد . مورخ یونانی به نام "پلی نیوس" که در سده یکم میلادی میزیسته و کتابهایی درباره زرتشت و آیین آن نوشته بوده نقل کرده است که کتاب دینی ایرانیان را زرتشت در دو میلیون شعر سروده بوده است .

در زمان شاهنشاهی اشکانیان

پس از اینکه دودمان و سلطنت بیگانگان ( سلوکیان یونانی ) پس از حدود یک قرن توسط پارتیان یا شاهنشاهی اشکانیان درهم کوبیده شد و دوباره فرهنگ ایرانی حکمران سرزمینهای ایران گشت یکی از شاهان دیندار و پیرو آیین زرتشت آن سلسله به نام ولخش دستور داد تا به هر نحوی که شده قطعات پراکنده اوستا جمع آوری گردد . عده ای از روحانیون زرتشتی که مقادیر قابل توجهی از کتاب را از بر داشتند آنها را مکتوب کردند و هیاتی کارشناس مامور جمع آوری این کتاب مقدس نمودند .

در زمان شاهنشاهی ساسانیان

پس از اشکانیان ساسانیان راه آنان را ادامه دادند و اردشیر بابکان که در سالهای 224 میلادی شهریاری می نموده است دستور گردآوری کامل اوستا را صادر نمود . بعد از او پسرش اردشیر که در سالهای 242 تا 272 میلادی شهریاری می نموده است دانشمندان وروحانیون را عازم هند و یونان نمود تا آنچه که توسط اوستا به کشورهای دیگر صادر شده بود و جزئی از فرهنگ آنان شده بود را گرد آوری کنند و به سرزمین مادری اش بازگرداند . اوستای ساسانی در واقع حکم دائره المعارف بزرگی داشته است که شامل اساطیر - تاریخ - شعر - قصق و امثال - مباحثی پیرامون ستاره شناسی - پزشکی - علوم طبیعی - فقه - فلسفه و مسائل دیگر بوده است که بعد از گذشت سالیان دراز - از حاصل دسترنج و تجربه و شاهان و مردان بزرگ تاریخ و همچنین تعالیم اشو زرتشت بدست آمده بود .

در زمان تازیان

بعد از گذشت ناملایمات تاریخی ایران و جبران نمودن و جمع اوری اوستا بار دیگر حادثه تلخ دیگری بر ایران وارد شد . هنوز ضایعات وحشی گری های اسکندر ملعون کاملا از میان نرفته بود که قومی وحشی تر از مقدونیان و مغولان به ایران حمله کردند و اینان تازیان بیابانگرد و شتر سوار عرب بودند که با تمدن و فرهنگ خویی نداشتند . تعصب دینی آنان بر آن عیده استوار شده بود که جز قران و سنت همه علوم و معارف و ادبیات دیگر بیهوده است . به همین مناسبت بعد از یورش وحشیانه شان کتابخانه های ایران منجمله کتابخانه بزرگ کسروی سوخته شد و نسخه های منحصر به فرد کتب فراوانی که حاصل قرنها مطالعه و تجربه بود همراه با آثار و بناهی تاریخی ایران مهندم گشت . بویژه هرگاه نام و نشانی از کتب اوستایی می یافتند آنجا را به آتش میکشیدند و با خاک یکسان مینمودند . سرگذشت اوستا بعد از اسلام بسیار تاریک است . در آن دوران سیه جهل و نادانی و توحش اعراب روحانیون ایرانی برای حفظ اوستا آنرا میان خود تقسیم نمودند تا هر کدام قسمتی از آن را از بر داشته باشند و نسل اندر نسل آنرا به بازماندگان بیاموزانند . پس از قرن اول که ایران زمین مسکن اهریمنان تازی گشت عده ای از ایرانیان ترک وطن نمودند و به سوی هند رهسپار گشتند .

در زمان خلیفه های اسلامی

اما در روزگار عباسیان نهضت بسیار شگفتی در رستاخیز آیین زرتشتی بر پا گشت . در این رستاخیز عظیم مردی بلند همت و دانشمندی زرتشتی به نام " آذرفرنبغ " که در روزگار مامون و در سالهای 218 تا 198 زندگی میکرده به گرد آوری و تهیه و تدوین دینکرد پرداخت و تمدن ایرانی را دوباره زنده کرد . او در بغداد زندگی میکرد و از دانشمندان به نام زمان خود بود . در کتاب سوم دینکرد فصل 420 بند چهارم آمده است آذر فرنبغ نخستین کسی است که به گردآوری و تدوین و تالیف مجلدات دینکرد پرداخت . وی تبارش به آذرپاد - پسر مهراسپند میرسیده است . ولی روزگار بار دگر تغییر میکند و زرتشتیان مورد آزار و اذیت قرار میگیرند و متعصبان عرب علاوه بر تعرضاتی که به جان و مال و آنان میکنند بار دگرکتابهای دینی ایرانیان را از بین بردند . که این موارد در بخشهای واپسین کتاب سوم دینکرد به روشنی آمده است . در همان سالها نهضت جاودانه خرمدینان ( بابک ) جان گرفت و 22 سال دست اهریمنان تازی را از ایران کوتاه کردند و در نهایت تمام سرداران و زن و فرزندش کشته شدند و خودش به دست ضحاکان تازی تکه تکه شد . در همان زمان مازیار شاهزاده ساسانی که دودمان و تاریخ کشورش توسط اعراب نابود شده بود دست به قیامی برای نابودی فرهنگ عرب از ایران زد و حکوتی را برای خود در شمال ایران تشکیل داد ولی در نهایت به دست تازیان کشته شد . نهضتهای دیگری مانند ابومسلم که هشت سال به سول انجامید و یا مبارزات سنباد که هفتاد روز بود و یا قیام استاذسیس که یکسال به طول انجامید یا مبارزات هاشم پسر حکیم ( مقنع ) که چهارده سال مبارزه کردند میتوان نام برد . پس از اعمال هارون الرشید نسبت به ایرانیان و قتل عام آنان که حامی از عقده حقارتش بوده - بار دگر زرتشتیان و ایرانیان اصیل در زمان مامون ( آغاز سده سوم هجری تا سی سال پس از آن) فرهنگ و کلام زرتشتی در میان توده مردم شکوفا گشت و مامون زیاد با آن مخافت نکرد ولی پس از مامون کم کم مسلمانان و دستگاه خلافت متوجه عمق این جنبش شدند و مشاهده کردند که در مدت کوتاهی کتابهای زیادی از دین بهی و تاریخ ایران تهیه گردیده است و چون منطقی با آن نمی توانستند مبارزه کنند با کشتار و قهر مبازره را آغاز کردند . بهدینان ایرانی را تعقیب کردند و به قتل رساندند و آثار آنان را مهندم گرداندند . که نمونه ای کوچک آن قتل عام زنان و کودکان کازرون و شیراز در سده پنجم هجری در زمان شیخ ابواسحاق کازرونی میتوان نام برد که یکی از کشتارهای فجیح زمان نام گرفت .

در کل اوستایی موجود بخش بسیار کمی از کتاب اصلی زرتشتیان می باشد و در تجاوزهای متعدد کشورهای منطقه به ایران صدمات بسیاری دیده است و بخش عظیم آن از بین رفته است ولی با این حال پنج پخشی که در بالا ذکر شد هنوز باقی است و مورد استفاده می باشد . تاریخ اوستا بر هیچ کس مخشص نیست ولی بیش از 3000 سال می باشد . اولین نویسنده آن هم بر مشخص نیست و به مرور زمان توسط موبدان بزرگ از سخنان زرتشت گردآوری شده و نوشته گردیده است . از دیدگاه برتری مطالب دینی زرتشتیان گاتها به نظر می رسد بر اوستا ارجهیت داشته باشد .



جستارهای وابسته :

فلسفه نام اهورامزدا

مراسمهای زرتشتیان

تاثیر زرتشت در دیگر ادیان

نماز در دین ایرانیان باستان

بهشت و دوزخ در دین زرتشت

آیین زناشویی در ایران باستان

آدرس انجمنهای زرتشتی جهان

پیشگویی های زرتشت - جلد یکم

پیشگویی های زرتشت - جلد دوم

صد و یک نام خداوند در دین زرتشت

متن کامل سروده های زرتشت گاتها

پرسش و پاسخ پیرامون دین زرتشتی

آتشکده ها و مکانهای مقدس ایرانیان کهن



پایگاه های وابسته به دین بهی

http://www.zartoshti.org/

http://www.gatha.org/

http://www.raasti.com/

http://www.sorudezartosht.com/

http://www.yataahoo.com/

http://www.sepandarmaz.com/

http://www.t-z-a.org/



پژوهش و گردآوری از ارشام پارسی