زیارتگاه پارس بانو

از مهر روز تا ورهرام روز از تیرماه

نیایشگاه «پارس بانو»، «بانوی پارس» یا «پیربانو» در 120 کیلومتری شمال غربی یزد (54 کیلومتری اردکان)، در جنوب عقدا و درون درهای به نام «زرجو»(زرجوع) واقع شده است.
روستای  زرجوع  در مسیر یک درهی باریک قرار گرفته و کوههای اطراف آن پوشیده از درختان بادام و انجیرکوهی است.
بنای اصلی نیایشگاه که در کنار یک رودخانهی فصلی ساخته شده است، به صورت گنبدی از کاشی کاریهایی به رنگ سبز و با نماد «سرو» شکل گرفته است.
در دامنهی مجاور نیایشگاه، خیلههایی ساخته شده تا خانوادهها در زمان ویژهی زیارت پیر پارس بانو که به مدت 5 روز ادامه دارد، برای سکونت موقت از آنها استفاده کنند.

در باورهای مردم، این نیایشگاه جایگاه جان باختن و ناپدید گشتن شهبانوی پارس (دختر یزدگرد ساسانی) بنام «خاتون بانو» بوده است و شهبانو در خواب نابینایی نمایان شده و پس از شفای چشمان وی از او میخواهد تا بنای نیایشگاه را بنیان نهد.

مراسمی که در این نیایشگاه برپا میدارند همانند آیینهایی است که در مراسم نیایشگاههای دیگر به آنها اشاره شده است.

روایت است که پارس بانو (دختر یزدگرد ساسانی) را در این مکان مقدس در خود گرفته است. شهبانو در خواب نابینایی نمایان شده پس از شفای چشمان او، می‌فرماید پیر بانو را بنیان گذارد.
پیرمردان و پیرزنان قدیمی اظهار می‌کنند که آثار لباسی و ریشه‌ی مقنعه مانندی در شکاف کوهِ زیارتگاهِ پارس بانو دیده‌اند که شوربختانه برای تبرک آنها را کنده و برده‌اند و اینک تنها شکاف کوه برجای مانده است.

 ای پیر با مهر و صفا،الگوی پاکی و وفا
رنجیده ازجور و جفا،در جستجویت آمدم
ای پارس بانوخسته ام غمگین ودل شکسته ام
برلطف تو دل بسته ام،من درحضورت آمدم
ای بانوی ایران زمین ای خفته در این سرزمین  
برحلقه اش همچون نگین،درزرع جویت آمدم
خاتون بانوها تویی، آواره ام  مأوا  تویی
درمان و داروها تویی ،اینک به کویت آمدم
اندر دل این کوهها ماندی غریب ای آشنا     
هستی غریبان را پناه زین رو به سویت آمدم

در دامنه مجاور نیایشگاه، خیله هایی ساخته شده تا خانوادهها در زمان ویژه زیارت پیر پارس بانو که به مدت 5 روز ادامه دارد، برای سکونت موقت از آنها استفاده کنند.از روز مهر تا روز ورهرام از ماه تیر ،  همه ساله زرتشتیان با برپایی آیین های دینی و سنتی در این زیارتگاه گرد هم می آیند.در باورهای مردم، این نیایشگاه جایگاه جان باختن و ناپدید گشتن شهبانوی پارس (دختر یزدگرد ساسانی) بنام «خاتون بانو» بعد از حمله اعراب وحشی  بوده است و شهبانو در خواب نابینایی نمایان شده و پس از شفای چشمان وی از او میخواهد تا بنای نیایشگاه را بنیان نهد.