عمارت بلسگر(پیر بلسگرد)

یک روزی بود و یک روزگاری هم نبود!
 ایرج افشار
خدا بیامرزد «مشیر الممالک یزدی» که آبادی «حسن آباد» را احداث نمود و قناتی هم از کوه های «غربال بیز» «مهریز» برای آن در نظر گرفت و از هفت هشت فرسخ (40 کیلو متر) دور تر، آبی روان ساخت تا دل گرم و سوزان کویر را بپیماید و به حسن آباد برسد. آبی که کام تشنه مردم حسن آباد و زمین های حاصل خیز آنجا را سیراب کند و صد البته سر از تنوره آب انبار های اطراف هم در آورد؛ و بیاید و بیاید تا «آب انبار یعقوبی» و «آب انبار افشار» و «آب انبار حاجی علی اکبر» در «مالمیر» و آب انبار ... و ... و ...؛ تا همه از آن بنوشند و با آن آب آشپزی کنند و لعنت بر «یزید» فرستند.

در حسن آباد، ابتدا، در محل «آسیاب قدیم حسن آباد» این قنات ظاهر می شد و در دسترس بود. به این محل «سرچشمه حسن آباد» می گفتند. همین دور و بر سرچشمه (1) در کوچه باغی که همه باغ هایش خشک شده بود، یک عمارت عجیب و غریب خشت و گلی با اندود کاهگل و سقفی گنبدی شکل وجود داشت که به آن «بلسگر» (/be.les.gar/) یا با کاف تصغیر «بلسگروک» (/be.les.gā.rok/) می گفتند. در این ساختمان قدیمی که مورد تقدیس زردشتیان بود و کسی ساکن آن نبود، گاهی شمعی و عودی هم می سوخت. من گاهی به این ساختمان متروک سر می زدم و از اینکه هنوز سر پا و محکم ایستاده و باد و باران، گزندی به آن نرسانده، خوشحال می شدم.

آن روز ها گذشت و گذشت و من می پنداشتم این بنای بی آزار نیز بی گمان گرفتار تیغه بی رحم لودر شده است. اما امروز به برکت عید اضحی (2) (26 آبان 1389) رفتم سراغ کوچه های تخریب شده حوالی بلسگروک و پیاده همه اطراف را خوب کاویدم. وقتی چشمم به گنبد ترمیم شده و آجری بلسگر افتاد، سجده شکر به جا آوردم و دو رکعت نماز هدیه خواندم برای رادمردان و شیرزنان زردشتی که ساختمان بلسگر را از تخریب نجات داده و بازسازی نموده و در آهنی گذاشته و مقفل (3) ساخته اند. صد هزار بار خدا را شکر .... البته هنگام مرمت، گنبد خشت و گلی را با آجر مفروش ساخته اند.

یک چیز دیگر را هم فهمیدم؛ و آن اینکه همشهریان زردشتی و کلیمی یزد در حفظ و نگهداری میراث گذشتگان خود بسیار از ما مسلمانان جدی تر و کوشا تر هستند.
پانوشت:
(1) پشت محل فعلی کارخانه الکترود یزد
(2) عید قربان؛ دهم ذی الحجه در تقویم هجری قمری
(3) = (به ضم میم و فتح قاف و ف مشدد) قفل شده، بسته شده، قفل دار